1915 Olayları’nın 100. yılında Türkiye Ermeni Patrikliği’nde anma yapıldı. İlk kez resmen düzenlenen ayine AB Bakanı Bozkır da katıldı. Ayinde kardeşlik ve barış vurgusu vardı.

İLKER AKGÜNGÖR / VATAN HABER MERKEZİ

Türkiye, 1915 Olayları’nın 100’üncü yılında bir ilke imza attı. Türkiye Ermeni Patrikliği Meryem Ana Kilisesi’nde Patrik Genel Vekili Aram Ateşyan’ın yönettiği ayinle 1915’te hayatını kaybeden Ermeniler anılırken, ilk kez resmi kabulle Surp Badarak (Kutsal Sunu) anma ayini düzenlendi ve bu ayine resmi düzeyde katılım gerçekleşti. AB Bakanı Volkan Bozkır ayine katıldı.

Gözyaşıyla dua
Milli Eğitim Bakanlığı’nın izniyle tatil olan Ermeni okullarının öğrencileri de ayine katıldı. Meryem Ana Kilisesi hınca hınç doldu. Yer bulamayanlar vaazı kilisenin bahçesinde dinledi. Ayine gelenlerin bir kısmı mum yakarken, bir kısmı ise duaların okunduğu sırada duygusal anlar yaşayarak, gözyaşı döktü. Surp Badarak ilahileri, İstanbul Kilise Koroları üyeleri tarafından seslendirildi. Patrik Vekili Ateşyan, 3 saat süren ayini kilisenin “Horan” adı verilen ön kısmında yönetti. Ayine ABD’nin İstanbul Başkonsolosu Charles Hunter da katıldı. Ayrıca İstanbul Müftüsü Rahmi Yaran, Fener Rum Patriği Barholomeos, Türkiye Musevileri Hahambaşı İshak Haleva, Türkiye Süryani Katolik Patrik Genel Vekili Horepiskopos Yusuf Sağ hazır bulundu.

‘İntikamcılık yersiz’
Aram Ateşyan, ayinin sonundaki vaazda şöyle konuştu: “100 yıl önceki anlayışların çizgisinde yürümek bugün için anlamsızdır. Türkiye Ermenileri bu ülkenin ayrılmaz ve sadık bir parçasıdır. Vatandaşlık sorumluluklarının tamamen farkındadırlar. Gündelik ilişkiler içinde bulunduğumuz komşularımız için dua ediniz. Ermeni ve Türk halkları arasındaki duvarların kaldırılabilmesi için Tanrı mucizesini göstersin, iki halk arasında yeni köprüler kurulsun. İntikamcı davranışlar sadece yersiz değil, aynı zamanda faydasızdırlar. İlişkileri düzeltmek için gösterilen çabaları da kısır döngüye sürükler. Dünyada bu kısır döngülerden memnun olanların varlığını eminiz. İki halk da duvarların kaldırılması için gereken yolları iyimser bir anlayışla aramak zorundadır. Bir yandan tüm insanlık için sevgiye inandığını iddia etmek, öte yandan da reddedici bir anlayışla davranmak, bizim için kabul edilemez. İnanıyoruz ki Ermeni ve Türk halkları arasında sevgi ve kardeşlik şafağını hazırlayabileceğimiz günler gelecek.”

Çanakkale duası
Aram Ateşyan vaazında Çanakkale şehitlerini de andı: “Yüreklerimizden çıkan dualardan bir pay da Çanakkale savaşlarında hayatlarını kaybeden Osmanlı ordularının askerlerinin ruhlarının esenliği için ayırıyoruz.” Ateşyan’ın Çanakkale şehitleri için yaptığı duaya kilisede bulunanlar ‘amin’ diyerek katıldı. Ateşyan’ın vaazından sonra, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gönderdiği Türkçe ve Ermenice mesaj Başrahip Anuşyan tarafından okundu.

Diasporaya eleştiri
Ermeni Patrikliği Ruhani Kurul Meclis Başkanı Başrahip Tatul Anuşyan, “Bakan’ın katılımı acılara ortak olması açısından çok önemli ve umut verici. Türkiye bu konuda büyük adımlar atıyor. Önemli olan bu konudaki sorunların Türkiye platformunda çözülmesi. Ancak ne kadar olumlu adım atılırsa atılsın diaspora bunları hiçbir zaman tatmin edici bulmayacak” diye konuştu.

Bozkır: “Büyük onur duydum”
AB Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır, 10.30’da başlayan ayini başından sonuna kadar izlerken; kiliseye girişinde “Bugün Ermeni Patriği Aram Ateşyan’ın yöneteceği ayine katılmaktan büyük bir onur duyuyorum” dedi. Bakan Bozkır, ayini ‘Tas’ olarak adlandırılan özel davetlilerin alındığı kilisenin ön kısmında dinledi. Bozkır, ayinden sonra şunları söyledi: “Biz 1915 olayları yerine 1870’ten 1920’ye kadar Birinci Cihan Savaşı’nın kanlı, bir çok insanın ölümüne sebep olan yılları dahil incelenmesi arzusundayız. Bu şekilde hem ortak bir tarihe bakmamız mümkün olacaktır. Ortak bir hafıza ama adil bir hafıza ortaya çıkacaktır. Biz Ermeni kardeşlerimizin yaşadıkları acılara saygı duyuyoruz. Bunu yaşanmış kötü bir olay olarak addediyoruz. Bu nedenle de bu acıların bir şahidi olarak anılmasına hiçbir şekilde karşı değiliz. Bu nedenle bu anma ayinine katılmayı bir borç bildik. Yüz yıldır bizimle birlikte yaşayan husumeti, geride bırakmayı arzu ediyoruz. Bu amaçla bugünkü ayinde çok değerli Ermeni kardeşlerimizle birlikte olacağız ve geleceğe de güvenle bakacağız.”

“Acınızı paylaşıyoruz”
Cumhurbaşkanı Recep Tatyyip Erdoğan ayine bir mesaj gönderdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Değerli Ermeni vatandaşlarım” diye başladığı ve başrahip Tatul Anuşyan tarafından okunan Türkçe ve Ermenice mesajında şöyle dedi: “1. Dünya Savaşı’nda, Osmanlı İmparatorluğu içinde her milletten milyonlarca insan ebediyete intikal etti. Bu savaş sırasında, etnik ve dini kimliği ne olursa olsun hayatlarını yitiren Osmanlı vatandaşlarının tamamını da rahmetle ve hürmetle anıyorum. Türkiye Cumhuriyeti devletini, bu acıları unutmadan ama bunlarla baş etmesini de bilerek kurmayı başardık. Bugün de huzur, barış ve kardeşlik temelinde daha güzel günlere ulaşmak için, etnik ve dini kimliğine bakmaksızın, tüm vatandaşlarımızla, dostlarımızla birlikte mücadele ediyoruz. Ermeni toplumunun geçmişte yaşadığı üzüntü verici hadiseleri bildiğimizi ve acınızı samimiyetle paylaştığımı bir kez daha ifade ediyorum. Osmanlı Ermenilerinin dünyanın her yerindeki torunlarına gönül kapılarımızın sonuna kadar açık olduğunu da bilmenizi istiyorum. Sizleri en kalbi duygularımla selamlıyor, hepinize sevgilerimi, saygılarımı sunuyorum.”

Güvercinler uçuruldu
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın mesajının okunmasının ardından yeniden kürsüye gelen Türkiye Ermenileri Patrik Vekili Aram Ateşyan “Barış ve esenlik sizlerle olsun” dedi. Ardından ‘Horan’ adı verilen bölüme çıkan 3 kız çocuğunun tuttuğu beyaz barış güvercinleri kilise içinde ayine katılan Ermeni vatandaşların alkışları eşliğinde uçuruldu.

NOT: Haberin 25 Nisan 2015 tarihli Vatan Gazetesi’nde yayınlanan hali buralardan (http://www.gazetevatan.com/100-yilda-barisa-dua-783716-gundem/, http://www.gazetevatan.com/bozkir-buyuk-onur-duydum-783714-gundem/, http://www.gazetevatan.com/-rahmet-ve-hurmetle-aniyorum–783715-gundem/) okunabilir.