Siyaset bilimciler AKP’nin oyunun artmasını seçmenin terör ve ekonominin dalgalanmasından memnun olmamasına bağlıyor. CHP ve MHP’nin toparlanması güç bir noktada olduğu belirtiliyor. Bir diğer önemli saptama ise PKK’nın silahlı eylemlerinin HDP’nin oyunu düşürmesi oldu. Siyaset bilimciler eğer çatışma süreci daha uzasaydı HDP bugün baraj altında kalmıştı diyor.
İLKER AKGÜNGÖR / VATAN HABER MERKEZİ
“AKP’liler bile beklemiyordu”
Prof. Dr. Ali Nesin (Bilgi Üniversitesi Matematik Bölümü)
“AKP’lilerin bile beklemediği bir sonuçtu. Recep Tayyip Erdoğan üst düzey, dâhi seviyesinde bir stratejist. Bunu kabul edelim ve kimle aşık attığımızı iyi bilelim. AKP oylarının yüzde 20 inip çıkması oylarının çantada keklik olmadığını gösteriyor. Başkanlık projesi ve yolsuzluklar oy kaybettiriyor mesela. Erdoğan’ın elinden geldiğince seçim sürecinin dışında kalması oy patlamasında etkili oldu. PKK, HDP oylarının düşmesi için elinden geleni yaptı. Ama HDP de PKK’den mesafesini yeterince alamadı. Doğu seçmeni HDP’yi cezalandırdı. Doğu illerindeki HDP düşüşüne bakılırsa, HDP’nin Türkiyelileşmesi ve bağımsızlığını kazanması sadece Cihangir için değil, Kürt seçmen için de önemli. Bu da Türkiye kolay kolay parçalanmaz demektir, rahat olalım. MHP koalisyon sürecinde tamamen pasif kaldı. Oysa seçmen siyaseti etkileyecek partiye oy verir, seyirciye değil. Bahçeli’nin istifa etmekten başka çaresi yok. CHP’nin toparlanabileceğini hiç sanmıyorum. CHP ve Kemalizm, Türkiye için bitmiş bir projedir. Seçimlere katılım hiçbir Batı ülkesinde olmadığı kadar yüksek, yani demokrasiye inanç sağlam. Sadece bu nedenden bile olsa geleceğin pırıl pırıl, pasparlak, göz kamaştırıcı olduğunu düşünüyorum. Enseyi karartmayalım.”
“Kitlesel depresyon yaratacak etkide”
Doç. Dr. Emre Toros (Atılım Üniversitesi İşletme Fakültesi Siyaset ve Kamu Yönetimi Bölüm Başkanı)
7 Haziran’da AKP’den çıkan seçmenin tekrar AKP’ye geri döndüğünü görüyoruz. Muhalefet partilerinin Haziran-Kasım arasında yaptığı en büyük hata bu çıkışın geri dönüşü olmayacağı yönündeki düşünceleri oldu. Güneydoğuda çatışma, büyükşehirlerde terör iktisadi dalgalanmalar AKP’den çıkan seçmenin hiç hoşuna gitmedi. Seçmen AKP iktidarının defolarının ortadan kaldırılması için sistemde bir güncelleme istedi ve yaptı. Ama baktı ki güncelleme istediği gibi gitmiyor ne hükümet kurulabiliyor, ne terör olayları duruyor, ne iktisat rayında gidiyor. 2011 fabrika ayarlarına geri dönüş seçeneğini kullandı. AKP seçmeni dışındaki seçmen için bu sonuç kitlesel depresyon yaratacak kadar etkili. Sorumlu bulunmaya çalışılıyor ve muhalefet liderleri baş sorumlular olarak düşünülüyor. Türkiye’deki siyasi liderler maalesef memleketine karşı sorumlu ve seçmenine karşı duyarlı olmakla ilgili dengeyi bir türlü tutturamıyor. Türk siyasi tarihi boyunca bu kişilerin demokratik işleyişi tıkamakta, makamı işgal etmekte ve Heper’in deyimiyle ‘kendilerini çok ciddiye almakta’ olduklarını hep gördük, yaşadık. Bu hastalık devam ediyor.
“Seçim tarihi uzasa barajda geçilemezdi”
Doç. Dr. Abdullah Kıran (Muş Alparslan Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi)
HDP’nin diğer partilerle eşit koşullarda seçime girmediğini kabul etmek durumundayız. Ankara katliamı seçim heyecanını HDP açısından tamamen öldürdü ve bu negatif ruh hali diğer partileri de etkiledi. HDP hiçbir miting yapmadan seçime girdi. Ancak kayıp ve gerileyişin temel sebebi bu değildi. PKK’nin tekrar şiddet ortamına dönüş yapması HDP’yi kalbinden vurdu. Eğer seçimler 1 Kasım gibi erken bir tarihte değil de biraz daha geç yapılsaydı, HDP baraja dahi takılabilirdi. Çünkü Kürt halkı, hak ve özgürlük davasının Türkiye’de şiddet unsuru kullanılarak elde edilebileceği dönemin kapandığına inanıyor. Artık Kürtler, tüm hak ve özgürlüklerinin sivil ve demokratik siyaset yoluyla elde edilebileceğini gördü. 7 Haziran seçimlerinde 6 milyondan fazla oy alarak Mecliste 80 vekil ile temsil şansını elde eden HDP, bu seçimlerde hem oy hem de vekil sayısını ciddi anlamda artırma fırsatı elde edebilirdi. Ancak PKK buna müsaade etmedi. Seçim kararı alınmış Türkiye’de, şiddete yönelip şehirlerin ortasına hendek kazarak özyönetim ilân etmeye kalkmak, sivil siyasetin canına okudu.
NOT: Haberin 4 Kasım 2015 tarihli Vatan Gazetesi’nde yayınlanan hali buradan (http://www.gazetevatan.com/catismalar-gideni-geri-dondurdu-880666-gundem/) okunabilir.