Hacettepe Üniversitesi’nin televizyonun en sık izlendiği saatlerde yaptığı araştırmaya göre yayınlanan reklamların çoğu çocukları olumsuz davranışlara özendiriyor. Araştırma çocukların yer aldığı reklamlarda cinsiyet ayrımcılığı yapıldığını da saptadı.
İLKER AKGÜNGÖR / VATAN HABER MERKEZİ
Çocukların yer aldığı birçok reklamda cinsiyet ayrımı ve ambalajlı sağlıksız ürünlere yönlendirme olduğuna dair yapılan “Çocukların yer aldığı reklamların çocuklara ve yetişkinlere verilen mesajlar, roller ve cinsiyete yönelik ayrımcılık unsurları açısından incelenmesi” başlıklı araştırma ilginç sonuçlarıyla dikkat çekiyor. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden Prof. Dr. Berrin Akman ile araştırma görevlileri Fulya Ezmeci, Esra Tuğba Çoban Söylemez ve Esra Akgül tarafından gerçekleştirilen araştırma televizyonun en çok izlendiği 20.00 ile 22.59 saat diliminde yapıldı. En yüksek reytingli programlar sırasında yayınlanan ve çocukların yer aldığı reklamların neredeyse tamamında çocukların olumsuz davranışlara özendirildiği vurgulandı.
Reklamlar olumsuza özendiriyor
Araştırmada reklamlarda sıklıkla cinsiyete yönelik ayrımcılık yapıldığına dikkat çekildi. Reklamların yüzde 18.5’inde çocuk figürü bulunduğu saptanan araştırmada incelenen 32 reklamın tamamında “ebeveynlik duygusu”, “çocuklara ait özelliklerin ürün ile özdeşleştirilmesi” ve “aileyi çocuğuna ambalajlı gıda almaya teşvik etmesi” gibi olumsuz davranışlara özendirdiği tespit edildi. Araştırmaya göre 32 reklamın 15’inde cinsiyet ayrımcılığına da rastlandı. Yapılan incelemeler sonucunda, ev ve çocukların sorumluluğu, mutluluğu annenin, güvenliği sağlamanın sorumluluğu babanın üzerinde olduğuna yönelik özel roller atfedildiği görüldü.
“Anne evin hizmetçisi”
Raporda cinsiyet ayrımcılığına da değinilerek; “Reklamlara genel olarak bakıldığında mutfakta ve salonda çocuklarıyla ilgilenen ve etkileşime geçen sadece anne figürü kullanılmakta, baba figürü bulunmamaktadır. Baba figürünün bulunduğu sahnelerde ise babalar sofrada oturmakta ve anneler sofraya hizmet etmektedir. B…. reklamında kadın yemek servisi yaparken diğer aile üyeleri oturmaktadır. Kadın figürü evde hizmet eden kişi olarak gösterilmektedir” denildi.
“Farklılıklar kötüdür”
Araştırmada olumsuz özendirmeyi içeren reklamlardaki markalara açıkça yer verildi. Buna göre, ‘camdan komşunun evini seyretme, yaramazlık yapmak iyidir, ünlü olmaya özendirme, yetişkinlerle uygun olmayan şekilde konuşma, hayvanlara uygun olmayan şekilde davranma, okuldan çıkışın mutluluk unsuru olarak gösterilmesi, ambalajlı gıda kullanımına teşvik etme, paylaşmamaya özendirme, farklılıklar kötüdür ve ders çalışmayı sıkıcı ve asosyal bir davranış olarak yansıtmak’ gibi yanlış mesajlar verildiğine dikkat çekildi.
NOT: Haberin 21 Nisan 2018 tarihli Vatan Gazetesi’nde yayınlanan hali buradan (http://www.gazetevatan.com/reklam-tuzagi–1160089-gundem/) okunabilir.