Zonguldak’ta 4 bin 112 yıllık olduğu tespit edilen dünyanın en yaşlı porsuk ağacı bulundu. Bronz Çağı’nda filizlendiği saptanan anıt ağaç, dünyanın en yaşlı 5 ağacından biri oldu. Orman ve Su İşleri Bakanlığı büyüleyici ağacın bulunduğu bölgeyi ‘tabiat anıtı alanı’ ilan ederek koruma altına aldı.
İLKER AKGÜNGÖR / VATAN HABER MERKEZİ
Dünyanın en yaşlı porsuk ağacı Zonguldak’ta bulundu. Zonguldak’ın Alaplı ilçesine bağlı Gümeli beldesinde bulunan porsuk ağacının (Taxus Baccata) 4 bin 112 yıllık olduğu tespit edildi. Bronz Çağı’nda filizlendiği saptanan büyüleyici anıt ağaç aynı zamanda dünyanın en yaşlı 5’inci ağacı olarak literatüre girdi.
“Bir köylü gördü”
Anadolu’nun en yaşlı ağaçlarının yaşadığı Gümeli Tabiat Anıtı alanında bulunan ağaca ilişkin detayları araştırmayı yapan ekipten Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Ercan Oktan ve Anturia Çevre Etiği Okulu’ndan Dr. Murat Yıldız, VATAN’a anlattı: “Ağacın diğer yaşlı ağaçlar kadar büyük olduğunu gören bir köylü Zonguldak Doğa Koruma ve Milli Parklar İl Şube Müdürü Sezgin Örmeci’ye haber vermiş. Sezgin Bey ilk incelemeden sonra bize ulaştı. Ben ve Dr. Murat Yıldız Nisan ayında bölgeye gitmek istedik ama yoğun kar yüzünden çıkamadık. Mayıs ayında bölgede başlayan bilimsel inceleme, ağaçtan alınan örneklerle KTÜ laboratuarında devam etti. 1.5 aylık incelemenin sonunda 4 bin 112 yıllık olduğunu raporlayarak tescil ettik.”
“4 bin yıl daha yaşar”
Dr. Ercan Oktan, ağacın yaşını bulduklarında çok şaşırdıklarını belirtti: “İlk incelemede diğer ağaçlardan yaşlı olduğunu tahmin ettik ama bu kadar yaşlı beklemiyorduk. Çok şaşırdık ve heyecanlandık. Bölgede 1.900 yıllık bir ağaç var. Onu incelediğimizde tepesinde çökme, kuruma ve gövdede ayrılmalar gördük. Ömrü çok uzun değil. Bu ağaç ise çevresindeki ‘doğal yaşlı orman’ ekosistemi sayesinde çok canlı ve sağlıklı kalmış. İnsanlar tarafından zarar verilmediği takdirde 4 bin yıl daha yaşar. Şimdi bu ağacı ve çevresini zarar görmeden insanlara nasıl göstereceğimize dair bir çalışma yapıyoruz.”
“Hayata tutunmanın simgesi”
Araştırma ekibinden Anturia Çevre Etiği Okulu’nun kurucusu Dr. Murat Yıldız, ağacın ekosistemi ve çevresindeki yaban hayatı ile korunması gerektiğinin önemine dikkat çekiyor: “Porsuk ağacı eskiçağlardan beri hayata yeniden tutunmanın simgesidir. Ağacın bulunduğu ekosistemde çok canlı bir yaban hayatı var. Bölgeyi böyle korumak gerekiyor. Dr. Muhsin Çoğal ve Prof. Dr. Mustafa Sözen bölgedeki yaban hayatı varlığını fotokapanlarla belgelediler. Bölgenin nasıl korunacağına yönelik yaptığımız çalışma için çok önemli veriler elde ettik.”
“Koruma altına alındı”
Ağacın bulunduğunu Zonguldak’taki programı sırasında öğrenen Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu haberi Twitter hesabından duyurdu. Ağacın dünyaya tanıtılması gerektiğini vurgulayan Bakan Eroğlu, “Porsuk Ağacı’nın bulunduğu 1.500 dekar alanı tabiat anıtı ilan ediyoruz” diyerek ağacın ve bölgenin koruma altına alındığını açıkladı. Dünyanın en yaşlı ormanlarından biri olarak bilinen Zonguldak’taki Gümeli Tabiat Anıtı’nda yüzlerce yıllık bir çok ağacın yanı sıra 1.987 ve 1.164 yıllık iki porsuk ağacı daha bulunuyor.
Dünyanın en yaşlı ağaçları
1- Norveç Ladini, 9 bin 500 yaşında, İsveç
2- Bristlecone Çamı, 5 bin 68 yaşında, Kaliforniya, ABD
3- Bristlecone Çamı, 4 bin 847 yaşında, Kaliforniya, ABD
4- Bristlecone Çamı, 4 bin 844 yaşında, Nevada, ABD
5- Porsuk Ağacı, 4 bin 112 yaşında, Zonguldak, Türkiye
NOT: Haberin 14 Haziran 2016 tarihli Vatan Gazetesi’nde yayınlanan hali buradan (http://www.gazetevatan.com/dunyanin-en-yasli-porsuk-agaci-zonguldak-ta-bulundu-955765-yasam/) okunabilir.