Restorasyonu tamamlanan Edirne’deki Büyük Sinagog, Perşembe günü Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ve yurtdışından gelecek Yahudi örgütlerin temsilcilerinin katılacağı törenle açılacak. Böylelikle Cumhuriyet tarihinde ilk defa Musevilere ait bir ibadet mekanı açılmış olacak.
İLKER AKGÜNGÖR
Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 4 yılda restorasyonu tamamlanan Avrupa’nın üçüncü büyük sinagogu olan Edirne’deki Büyük Sinagog, 26 Mart Perşembe günü Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu, Vakıflar Genel Müdürü Dr. Adnan Ertem ve yurtdışından gelecek Yahudi örgütlerinin temsilcilerinin katılacağı büyük bir törenle açılacak. Törenle birlikte Cumhuriyet tarihinde ilk defa Yahudilere ait bir ibadet mekanı açılmış olacak.
12 ülkeden Museviler geliyor
Törende aralarında İsrail, Hollanda, Belçika, İtalya, Romanya, Bulgaristan, Romanya, Gürcistan, Azerbaycan, Rusya, Litvanya Letonya, ve Polonya’dan Yahudi örgütleri ve cemaatlerinin temsilcileri olan 100’e yakın yabancı konuk hazır bulunacak. Açılışta İsrail’i Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Amira Oron temsil edecek. Törene BM’de temsil edilen Musevi Örgütü Bna’i Brith’in Avrupa temsilcisi Erika Van Gelder ile İsrail Türkiyeliler Birliği Başkanı Zali De Toledo, Başkan Yardımcısı Nesim Güveniş, Edirneliler Grubu Başkanı Niso Kanetti ve Edirne’den İsrail’e göç eden Türkiyeli Museviler de katılacak. Törende ayrıca günümüzde Edirne’de yaşayan tek Musevi aile olan Rifat ve Sara Mitrani çifti de yer alacak. İsrail Devleti’ni temsilen Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç tarafından davet edilen İsrail Hahambaşı Yitzhak Yosef ise davete teşekkür ederek yaklaşan Hamursuz (Pesah) Bayramı hazırlıkları nedeniyle törene katılamayacağını bildirdi.
“Bizim için bir milat”
Türk Musevi Cemaati Genel Koordinatörü Büyük Sinagog’un açılışını milat olarak gördüklerini söylüyor: “Bu Türk Musevi Cemaaati için bir milat. Çünkü ilk kez bir sinagog ibadethane olarak açılıyor. Cemaatimizi çok sevindiren bin gelişme.” Yahudi ilahileri Maftirim’in doğduğu yer olarak bilinen 2 bin metrekare kalem işinin yapıldığı ve aslına uygun inşa edilen Büyük Sinagog’un restorasyonu için 5 milyon 750 bin lira harcandı. Açılış töreninde Maftirim Korosu Edirne yöresine ait Türk Sanat Müziği formunda ilahiler okuyacak. Daha sonra ise Tevrat’ın alınması ve sinagoga iletilmesiyle birlikte devletin yücelmesi için geleneksel dua edilecek. Edirne’ye gelen yabancı misafirler ve Türk Musevi Cemaati üyeleri, Edirne’deki Musevi Mezarlığı’nda dua ettikten sonra bir şehir turu yapacak.
1907’de ibadete açıldı
Büyük Sinagog, Edirne’de 1905’te yaşanan ve ‘büyük yangın’ olarak adlandırılan yangında yok olan 13 ayrı sinagogun yerine Sultan 2. Abdülhamid’in fermanıyla yapılarak 1907’de ibadete açıldı. Fransız mimar France Depre tarafından Viyana Sinagog’u örnek alınarak projelendirilen ibadethanenin büyük bir bölümü Yahudi cemaatinin Edirne’den ayrılmasıyla kullanılmadığı için tahrip oldu. Trakya Üniversitesi’nin geçtiğimiz yıllarda restorasyonunu üstlenerek kültürel amaçlı kullanma isteğine karşılık üniversiteye tahsis edilen bina, Yahudi cemaatinin isteğiyle yeniden Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredildi.