Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından son 5 yılda yapılan denetimlerde insan sağlığını tehdit eden en çok kanserojen madde içeren ürün ayakkabılar oldu. Kanser riski nedeniyle el konulan 71 bin ürün içinde ayakkabıyı sırasıyla oyuncaklar, kırtasiye, çocuk bakım malzemeleri ile tekstil ürünleri takip etti.
İLKER AKGÜNGÖR
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü ekipleri tarafından son 5 yılda (2011-2015 Mayıs ayları arasında) yapılan taramalarda kanser riski görülen 71 bin ürüne el konuldu. Güvensiz ürün ürettiği ve ithal ettiği saptanan 632 firmaya toplamda 3 milyon 85 bin lira para cezası kesildi.
Azo boyar ve fitalat
Yapılan denetimlerde kanserojen olduğu tespit edilen azo boyar madde ile plastiği yumuşatmada kullanılan fitalatların en çok ayakkabılarda kullanıldığı tespit edildi. Denetlenen firmalar tarafından Türkiye’ye getirilen 42 bin 138 ayakkabıda kanserojen madde bulundu. Sorumluluğu geçtiğimiz yıl bakanlığa devredilen oyuncakta ise 1.5 yıllık süreçte yaklaşık 7 bin çocuk oyuncağında insan sağlığını tehdit eden fitalat ve azo boyar madde tespit edildi. Yine denetime giren kırtasiye malzemelerinde 16 bin, 2.5 yıldır bakanlıkça incelenen çocuk bakım ürünlerin de ise yaklaşık 2 bin üründe yüksek oranda kansorejen maddeye rastlanıldı.
Tekstilde kanserojen fırladı
Denetimler sayesinde güvensiz ürün oranı genelde yüzde 6.4’e kadar düşerken, kırtasiye malzemelerinde yüzde 11.2’de kalması dikkat çekiyor. Vatan Gazetesi, 3 yıl önce piyasada çok kulalanılan çanta ve kalemleri akredite laboratuvara inceletmişti. Yapılan inceleme sonucunda izin verilenin binlerce kat üzerinde kansorejen maddeye rastlanılmıştı. Yapılan incelemelerde dikkat çeken bir başka nokta ise 4 yılda sadece 18 olan azo boyar madde içeren tekstil ürünü sayısının bu yılın ilk 5 ayında 3 bin 353’e çıkması oldu. Geçtiğimiz günlerde konuyla ilgili bir sempozyumda konuşan İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Hikmet Tanrıverdi, insan hayatını tehdit eden kanserojen madde kullanımıyla ilgili, “Ne yazık ki kar hırsı, tüketici için bu riski çok fazla artırıyor” demişti.
Çin’de gelen ürünlere dikkat
Uzmanlar hazır giyim ve tekstil ürünlerinin eskiden konforlu olmadığını ama insan sağlığı için de tehlike barındırmadığını belirtiyor. Ancak şimdi piyasada doğal ürünlerin yerini daha çok yapay ve sentetik ürünlerin aldığı vurgulanırken bunun, kanserojen ve birçok zararlı maddenin insan bedeniyle teması arttırdığına dikkat çekiyor. Bakanlık denetmenleri özellikle Çin’den ithal edilen ürünlerde tehlikenin büyük olduğunu 2011’de İstanbul’da yapılan denetimlerde ithal hazır giyim ürünlerinde sınır değerin 300 katı azo boyar içeren kıyafetlere rastlandığını belirtiyor. Doktorlar kanser vakalarının, alerjik rahatsızlıkların görülme sıklığının artmasında tekstil ve hazır giyimde kullanılan kimyasalların da payının bulunduğunu söylüyor.