HDP, Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra oyunu 2 milyon arttırdı. Bunun 400 bini İstanbul’dan geldi.

İLKER AKGÜNGÖR / VATAN HABER MERKEZİ

Seçimin tek galibi konumundaki HDP için eldeki en değerli (eski) veri 2014 Cumhurbaşkanlığı seçiminde Selahattin Demirtaş’ın aldığı oylar. Bu tablodan yola çıktığımızda HDP’yi barajın oldukça üstüne (3 puan) taşıyan itici gücün Türkiye’nin en büyük oy deposu İstanbul olduğu aşikar. Selahattin Demirtaş 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde İstanbul’dan 650 bin oy almıştı. 7 Haziran’da ise tam 1 milyon 59 bin İstanbullu sandıkta HDP dedi. İstanbul’daki 400 binlik oy artışı HDP’nin aldığı 6 milyon oyun yüzde 8’ine tekabül ediyor. Aynı veriyle toplam oy artışı 2 milyonun üstüne çıkan HDP için İstanbul’daki 400 bin artı seçmen desteğinin tüm tablo içinde ne kadar önemli olduğu ortaya çıkıyor.

İstanbul’dan 11 vekil
İstanbul bölgeler bazında incelendiğinde ise HDP 3 bölgede de barajı aşan ve MHP’nin önünde oy alarak ipi göğüsledi. Demirtaş’ın aday olduğu ve şimdiye kadar en az oyun çıktığı 1. Bölge’de yüzde 10.7 alarak büyük artış yakaladılar. 2. Bölge’deki yüzde 12.5 oy kadar, Kürt vatandaşların daha yoğun olduğu 3. Bölge’den gelen yüzde 14.6’lık destek daha önce 3 bağımsız olan milletvekili sayısını 11’e taşıdı. 1. ve 2. bölgede gelen 3’er milletvekili yanına artı olarak 3. Bölge’den 5 milletvekili daha geldi.

Esenyurt’ta değişim
Esenyurt’taki değişim HDP’nin Kürt oylarındaki başarısının göstergesi olarak önümüze çıkıyor. 2014 yerel seçimlerinde AKP’nin yaklaşık yüzde 47, CHP’nin yüzde 34 ve HDP’nin yüzde 9 aldığı ilçeden bu kez HDP tam yüzde 22.5 oranında oy çıkarttı. İlçede AKP yüzde 36, CHP ise yüzde 25’e geriledi. Daha gerçek bir anlatımla Esenyurt’ta 2014’te 34 bin oy alan HDP, bu seçimde oylarını tam 2.5 kat arttırarak 82 bine çıkardı.

Büyükşehirlerde ikiye katladı
Diğer büyükşehirler Ankara ve İzmir’e gelindiğinde ise HDP yine Cumhurbaşkanlığı seçimine göre büyük bir artış yakaladı. Ankara’da 95 bin oy alan Demirtaş, bu kez yaklaşık iki kat arttırarak 167 bine çıktı. İzmir’deki artış başkent kadar olmasa da hem milletvekili sayısını 2’ye çıkarttı hem de 188 bin olan oyları, Ege’deki en üst noktaya taşıyarak 273 bine çıkardı. Antalya, Bursa ve Kocaeli’nde yüzde 40’a yaklaşan artış sayesinde fazladan 3 milletvekili daha HDP rozetiyle meclise girdi.

CHP’nin kalelerinde HDP
CHP kurmayları HDP’nin yaklaşık 3.5 puanının kendi seçmeninden gittiğini ifade ediyor. En az yüzde 2.5’lük bir kayma olduğu baz alınırsa CHP’li seçmenden gelen emanet oyların önemi ortaya çıkıyor. CHP’nin kalesi olarak görülen büyük ilçelerde HDP’ye çıkan oy oranları tabloyu daha anlaşılır kılıyor. HDP, İstanbul’da CHP’nin en güçlü olduğu Şişli’de yüzde 16.8, Beşiktaş’ta yüzde 13.2, Bakırköy’de yüzde 12.3, Kadıköy’de yüzde 10.3 oranında oy aldı. Oy sayısı açısından olmasa bile tabloyu netleştirmesi açısından bakılan Adalar’da ise 21.2 alarak önündeki AKP’nin sadece 2 puan gerisinde kaldı. İzmir’de şehir merkezindeki CHP kalelerinde destek yüzde 8’ler civarındayken, Konak’ta yüzde 13.1’e kadar çıktı. Ankara’da Çankaya ise il genelinin yaklaşık 2 kat üstüne çıkarak yüzde 8.2 oranında desteğini HDP’den yana kullandı.

İç Anadolu’daki Kürtler de HDP dedi
HDP tüm illerde oyunu arttırırken özellikle yeni göçlerin aksine çok daha önce İç Anadolu’ya yerleşmiş Kürt vatandaşların ağırlıkta olduğu ilçelerde de büyük artış yakaladı. Ankara Haymana’da 2014 yerel seçiminde yüzde 7.5 olan oyları yüzde 18.5’a taşınarak 2 katın üstüne çıktı. HDP, Konya Cihanbeyli’de yüzde 35, Kulu’da yüzde 28, Eskişehir Mahmudiye’de ise yüzde 12 oranında oy alarak daha önceden AKP’ye oy atan İç Anadolu’da yerleşik Kürtleri de yanına çekti.

HDP’nin son üç seçimde İstanbul ve Güneydoğu Anadolu performansı 

                                2014 Yerel Seçim        2014 Cumhurbaşkanlığı        2015 Genel Seçim

İstanbul                     % 4.81                                % 9.09                                              % 12.42
Diyarbakır                 % 55.52                             % 64.17                                             % 77.76
Gaziantep                  % 6.09                               % 10.56                                            % 15.32
Şanlıurfa                    % 30.70                             % 26.24                                           % 38.08
Mardin                       % 52.08                             % 60.90                                          % 72.09
Batman                      % 56.35                             % 60.00                                           % 71.23
Adıyaman                  % 5.36                               % 15.27                                            % 22.26
Şırnak                         % 60.91                            % 83.17                                             % 83.93
Siirt                             % 31.09                            % 54.07                                            % 64.78
Kilis                             % 0.71                              % 3.79                                               % 4.07

NOT: Analizin 9 Haziran 2015 tarihli Vatan Gazetesi’nde yayınlanan hali buradan (http://www.gazetevatan.com/baraji-istanbul-la-yikti-799798-gundem/) okunabilir.