Rusya’nın Suriye’deki Hmeymim Üssü’ne yapılan İHA’lı saldırı ilişkilerimizi gerdi. Ancak Putin, saldırıdan Türkiye’nin sorumlu olmadığını açıkladı. Uzmanlar Suriye’deki Rus üslerine el yapımı İHA’larla yapılan saldırıların perde arkasında Rusya, Türkiye ve İran’ın işbirliğinden rahatsız olan güçler olduğunu vurguluyor. Güvenlik uzmanı Abdullah Ağar, bölgede PKK/PYD dışında ABD’ye angaje grupların bulunduğunu ve saldırıda rol alma ihtimallerinin bulunduğunu belirtiyor. Ruslar da saldırıların arkasında ABD’nin olduğunu ima ediyor.
İLKER AKGÜNGÖR / VATAN HABER MERKEZİ
Suriye’de 6 Ocak’ta Rus birliklerinin konuşlandığı Hmeymim üssüne 10, Tartus’taki donanma üssüne de 3 İHA’yla saldırıldı. Rus elektronik harp birlikleri, 6 İHA’nın kontrolünü ele geçirdi, 7 İHA ise Rus hava savunma birliklerine ait Pantsir-S füzeleriyle vuruldu. Saldırıda ölü ve yaralı bulunmazken maddi hasar da oluşmadı. Ancak Rusya Savunma Bakanlığı ilk kez çoklu İHA saldırısı düzenlediğini duyurdu.
Fatura Türkiye’ye kesilecekti
İdlib’ten yapıldığı düşünülen saldırının faturası ilk etapta bölgedeki etkisinden dolayı Türkiye’ye kesilmeye çalışıldı. Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Olayın arkasında Türkiye yönetiminin olmadığını biliyoruz. Ayrıca bu provokasyonun kim tarafından organize edildiğini de çok iyi biliyoruz” dedi. Putin, İHA’lara el yapımı görüntüsü vermek için ustaca kamuflaj tekniklerinin uygulandığı belirterek, “Bu provokasyonun büyük hazırlıklarla organize edildiğini söyleyebilirim” diye konuştu.
“Arka planda ABD’yi ima ediyorlar”
VATAN’a konuşan güvenlik uzmanı Abdullah Ağar, Putin’in ABD’yi ima ettiğini belirtiyor: “Ruslar bu işin arkasında Amerikalılar var demeye getiriyor. Birisi Rusların öfkesini kullanmaya çalışıyor. Önce yılbaşı gecesi Hmeymim’i vurdular. Rusların yaptığı araştırmaya göre saldırı rejim bölgesinden geldi. Gerçekten saldırı rejim içinden geldiyse, Esad’ın yanında Ruslarla işbirliğinden memnun olmayan birileri var. O zaman rejim içinden manipülasyon yapılıyor ve Ruslar provoke ediliyor diyebiliriz.”
“İşbirliğini bozmaya çalışıyorlar”
Ağar ikinci saldırının üç garantör ülkenin işbirliğini bozmaya yönelik olduğunu vurguluyor: “İkinci saldırı bizim de etkimizin olduğu İdlib’ten geldi. Rusya, Türkiye ve İran arasındaki işbirliğinden birileri rahatsız. Bu ilişkiyi manipüle ediyor. Rahatsız olanları ABD’den başlayıp sahadaki Sünni ve Şii gruplara kadar indirmek mümkün. Gelişen işbirliğini bozmak ve bu üç ülkeyi birbirine düşürmek istiyorlar. Putin’in ‘saldırıları Türklerin yapmadığını biliyoruz’ açıklaması rahatlattı. İdlib bölgesindeki gruplar Türkiye açısından da risk taşıyor. Bize bile saldırıyorlar. Birileri var olan konjonktürü bozmak için çaba sarf ediyor. Bu en çok PKK/PYD’ye yarar.”
“ABD yerel grupları kullanıyor”
Abdullah Ağar, ABD’nin bölgede kendine angaje olan grupları kullandığını söylüyor: “Bu işbirliğinden Amerika, Avrupa, DEAŞ hatta Nusra ile Sünni tabanlı devletler rahatsız. ABD’nin İdlib’te zaman zaman yerel grupları kullanıyor. Ayrıca bölgede doğrudan ABD’ye angaje gruplar var. Amerikan’ın PKK/PYD ile beraber Sünni gruplar üzerinde de etkisi var. İdlib’te kimyası farklı 80’dan fazla grup bulunuyor. Öne çıkan temel faktör menfaat ve güç.”
“İlk sürü SİHA saldırısı”
Bir başka güvenlik uzmanı Mete Yarar ise 6 Ocak’taki saldırının İlk sürü SİHA saldırısı olduğunu belirtiyor. Yarar, “Bu saldırıyla bir kez daha gördük ki gelinen teknoloji devrimi her aygıtı bir silahlı platforma dönüştürebiliyor. Birkaç bin liralık bir sistemle milyonlarca dolarlık gelişmiş silah sistemlerine zarar verebiliyorsunuz” diyor.
******************************
“Basit görünmesi için çaba harcanmış”
Rus üslerine saldıran İHA’ları inceleyen Türk savunma uzmanlarının VATAN’a yaptığı değerlendirme ise şöyle: “İHA’ların gövdesinde her yerde bulunan ağaç malzemesi kullanılmış. Köşebent borulardan kuyruk yapılmış. Gövde yani iskelet koli bandıyla yapıştırılıp naylonla kaplanmış. RC yani radyo kontrollü servo sistem kullanılmış. Ayrıca basit bir pervane ile tek pistonlu iki zamanlı motor yani çim biçme makinelerinde kullanılan bir motor takılmış. Böyle bir İHA’nın yapım maliyeti bin doları geçmez. Bu İHA’larda askeri özellikli hiçbir ürün yok. Tüm bileşenler ticari piyasada rahatça bulunabilir. Model uçakla uğraşan bir kişi bu İHA’ları rahatlıkla yapabilir.”
ABD ve Rus uydu sistemini kullanıyor
“Ele geçirilen bomba taşıyabilen İHA’larda açık kaynaklı yazılıma sahip, dünyanın her yerinde rahatlıkla satın alınabilen ‘Pixhawk 2.1’ model otopilot sistemi olduğu görülüyor. Bu tip otopilot hem Amerikan GPS, hem de Rus Glonass küresel konumlama uydularını kullanarak santimetre hassasiyetinde pozisyon bilgisi sağlamaktadır. Ancak İHA’ların amatör ve basit görünmesi için özellikle çaba gösterilmiş gibi duruyor.”
*******************************
Rus uzmanlar: “Saldırı sırasında ABD İHA’sı bölgedeydi”
Rus devlet televizyonu Russia-1, saldırıların ABD tarafından yönetilmiş olabileceğini duyurdu. Russia-1’e konuşan Rus uzmanlar el yapımı görünen İHA’lara koordinatların yüklendiğini ve doğruca saldırıya yöneltildiklerini söyledi. Uzmanlar Hmeymim üssünün son halinin koordinatlarının açık erişimde bulunmadığını ve internetten alınamayacağı vurguladı. Bu koordinatları Suriye’deki duruma hakim ve gelişmiş teknolojiye sahip başka bir ülkenin bildiği belirtildi. Uzmanlar İHA’ların saldırısı başladığında bölge üzerinde ABD’ye ait bir İHA’nın uçtuğunun tespit edildiğini söyledi. Rus televizyonu ABD’ye ait İHA’nın saldırılar için hedef tespiti ve koordinasyon bildirimi yapabileceğini belirtti.
NOT: Haberin 13 Ocak 2018 tarihli Vatan Gazetesi’nde yayınlanan hali buradan (http://www.gazetevatan.com/hmeymim-tuzagi–1134098-gundem/) okunabilir.