Türk Eğitim Derneği’nin düşünce kuruluşu TEDMEM, ülkelerin matematik ve fen bilimleri öğretimine ilişkin performanslarını ortaya koyan TIMSS 2015 verilerini Türkiye açısından inceledi. Rapora göre öğrencilerimizin büyük bölümü 8 yıllık eğitimini temel becerilere sahip olmadan tamamlıyor. Evlerde ve okullarda eğitim kaynakları az. Okullar öğrenmeyi desteklemiyor. Okul öncesi eğitim alan çocuklar her iki alanda da almayanlardan daha başarılı oluyor.
İLKER AKGÜNGÖR / VATAN HABER MERKEZİ
Türk Eğitim Derneği’nin (TED) düşünce kuruluşu TEDMEM, öğrencilerimizin matematik ve fen bilimlerindeki düşük çıkan başarısının ışık tutacak kapsamlı bir çalışma yaptı. ‘Türkiye Perspektifinden TIMSS 2015 Sonuçları’ başlıklı çalışmada ülkelerin matematik ve fen bilimleri öğretimine ilişkin performanslarını ortaya koyan TIMSS 2015 verileri Türkiye perspektifinden ele alındı.
Temel becerilerde sıkıntı
Çocukların geleceklerinin ailelerin kısıtlılık ve yoksunlukları ile sınırlı olmadığına dikkat çekilen raporda kaliteli bir okul eğitiminin sosyo-ekonomik düzey, ev ortamının koşulları gibi dezavantajlara rağmen öğrenmede fark yaratabileceği belirtildi. Rapora göre Türkiye’nin 4. ve 8. sınıf düzeyinde matematik ve fen bilimleri performansında 2011 yılına göre belirli düzeyde bir iyileşme var. Ancak çok sayıda öğrenci dört yıllık veya sekiz yıllık bir okul eğitimini temel becerilerden yoksun olarak tamamlıyor. Türkiye’de 8. sınıfta öğrencilerin yüzde 30’u düşük düzeyin (400 puanın) altında, yüzde 58’i ise orta düzeyin altında performans gösteriyor. TIMSS ortalamasında ise bu oranlar yüzde 16 ve yüzde 38’e karşılık geliyor.
Düşüş ortaokulda başlıyor
Uluslararası ortalamaya kıyasla Türkiye’de ortaokul yıllarında matematik performansı düşüş gösteriyor. Öğrencilerin matematik dersi hakkında görüşleri ve derse katılım oranları da 4. sınıftan 8. sınıfa daha olumsuz yönde değişiyor. Bu durum, daha çok öğrencinin öğrenmekten vazgeçmesi ve ortaokul yıllarında bir kopuş yaşanması anlamına geliyor. Ortaokul yıllarında matematik performansındaki gerilemenin nedenlerinin detaylı bir şekilde incelenmesi gerekiyor.
Okul öncesi eğitim farkı
Okul öncesi eğitim alan öğrencilerin, matematik ve fen bilimleri performansı okul öncesi eğitim alamayanlardan daha yüksek. Türkiye’de ilkokul eğitimine başlamadan önce ailede okuma yazma ve sayma etkinlikleri arttıkça, okul öncesi eğitim alma oranı arttıkça ve ilkokula başlamadan önce okuma yazma ve sayma gibi temel becerilere sahip öğrencilerin oranı arttıkça matematik ve fen bilimleri performansı da artış gösteriyor. Erken çocukluk için ailelerin eğitilmesi, desteklenmesi ve her bir çocuğun en azından bir yıllık kaliteli bir okul öncesi eğitime erişiminin sağlanması gerektiği belirtiliyor.
Evlerde eğitim kaynağı az
Türkiye’de 8. sınıf öğrencilerinin yüzde 40’ının evlerinde öğrenme kaynakları az, TIMSS ortalamasında ise bu oran yüzde 15. Türkiye’de evdeki öğrenme kaynakları çok olan öğrencilerin matematik ve fen bilimleri performansı, TIMSS ortalamasında evdeki öğrenme kaynakları çok olan öğrencilerin performansından daha yüksek.
Öğrenciler bilmede geride
Eğitim sisteminde ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde hangi bilgi, beceri ve yetkinliklerin kazanıldığı konusunda yeterli veriye sahip değiliz. Ortaöğretime geçiş sınavı ve yükseköğretime geçiş sınavları bize öğrencilerin öğrenme düzeyi ve gelişimleri hakkında veri sağlamıyor. Çünkü bu sınavların temel amacı bir sıralama yapmak, bu sıralamaya göre seçme ve eleme işlevini yerine getirmektir. Öğrencilerin öğrenme eksiklerinin erken aşamalarda tespit edilmesine yönelik bir izleme değerlendirme sistemi kurulmalı. TIMSS 2015’te öğrenciler matematikte bilme, uygulama, akıl yürütme olmak üzere 3 bilişsel alanda değerlendirildi. Türkiye’deki öğrencilerin sadece 4. sınıfta öğrencilerin bilme alanındaki puan ortalamaları, uygulama ve akıl yürütme alanları ortalamalarından daha yüksek. Matematik 8. sınıf ile Fen Bilimleri 4. sınıf ve 8. sınıfta en düşük performans bilme alanında.
Okullardaki yetersizlik!
Okullarımız; kaynak yetersizliğinin öğrenmeye sorun teşkil etmesi, okulda disiplin, güvenlik, öğrenmeye uygun bir okul iklimi gibi nitelikler açısından TIMSS verilerine göre öğrenmeyi destekler nitelikte değil. Okul temelli bir bütçeleme ile okulun ihtiyaçları ve öncelikleri belirlenerek, okulun temel materyal ve insan kaynakları ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde bir finansman sağlanmalı. Okul yöneticilerinin kaynak yönetimi becerileri geliştirilmeli. Öğrenmeye uygun bir okul ortamı oluşturulması için okul yöneticiliğinin profesyonelleştirilmesi öneriliyor.
Öğretmene yatırım
TIMSS 2015 bulguları öğretmenlerin mesleki gelişim etkinliklerine katılımı konusunda Türkiye’nin TIMSS’e katılan tüm ülkeler içinde son sıralarda yer aldığını gösteriyor. Ülkemizde öğretmene yatırım yapmak bir kaynak sorunu olmaktan çok bir politik tercih sorunudur. Öğretmene yatırım her koşulda öncelikli olmalıdır.
NOT: Haberin 2 Aralık 2017 tarihli Vatan Gazetesi’nde yayınlanan hali buradan (http://www.gazetevatan.com/basarisizlik-nedeni-okul-oncesi-egitim-eksikligi–1123195-gundem/) okunabilir.