İstanbul Havacılık Eğitim Fuarı (IFTE) 2014 pilotluk hayali kuran gençlerin akınına uğradı. Kızlı erkekli bir çok geç Dünyayı gezmek ve yüksek maaşlar nedeniyle pilot olmak istiyor. Ancak Türkiye’de bir havayolu şirketinde pilot olabilmek için gereken eğitim en az 60 bin Euro’dan başlıyor.
İLKER AKGÜNGÖR / HABER MERKEZİ
Son dönemin gözde mesleği pilotluk hayali kuranlar İstanbul’daki havacılık eğitim fuarına akın etti. Yeşilyurt’taki WOW İstanbul Convention Center’da düzenlenen İstanbul Havacılık Eğitim Fuarı 2014 (IFTE) havacılık meraklılarının gözdesi oldu. Fuarda uçuş okullarının ve THY gibi havayolu şirketlerinin kurduğu simülatörlerde pilot olmak isteyen gençler yeteneklerini test etti. Fuara ilginin sebebi aslında havadaki uçak sayısının artması uzmanlara göre verilen siparişler incelendiğinde önümüzdeki 25 yılda Türkiye’ye yaklaşık 350 yolcu uçağı daha girecek. Bu da her yıl 500-600 civarında olan pilot açığının giderek artması demek anlamına geliyor. Türkiye’nin 10 yıllık süreçte en az 6 bin pilota daha ihtiyacı var. Hal böyle olunca THY ve özel şirketler açıklarını yabancı pilotlarla kapatmaya çalışıyor. Türkiye’de şu anda uçan 5 bin pilotun yaklaşık 750’si yabancı.
22 uçuş okulu
Türkiye’de hali hazırda Anadolu Üniversitesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi ve Özyeğin Üniversitesi olmak üzere 4 üniversitede pilotaj eğitimi veriliyor. Ayrıca Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Kara Havacılık Okul Komutanlığı, THK, THY ve TUSAŞ’ın da uçuş akademileri bulunuyor. Bunların dışında ise pilotluk hayali kuranlara Havayolu Nakliye Pilot Lisansı (ATPL) eğitimi verecek Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nden onaylı 11 özel uçuş okulu var. Bu uçuş okullarının kapasiteleri ortalama yılda 400 pilot. Üniversitelerden ise 2023’e kadar 1760 pilot adayının mezun olması bekleniyor.
Helikopter pilotluğu daha pahalı
TAİ ise ticari pilot lisansı olan CPL vererek 9 ayda işadamları, Orman Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı, hava taksi ve özel şirketlerin kullandığı helikopterler için helikopter pilotu yetiştiriyor. 9 ay boyunca tamamı helikopterlerle yapılan 135 saatlik uçuş eğitimi ve 340 saatlik yer eğitiminin bedeli KDV dahil 94 bin 500 dolar.
“Pilotluk 60 bin Euro’dan başlıyor”
AYJET Uçuş Okulu Yöneticisi Zehra Köseoğlu, 18 aylık ATPL Frozen (A) lisansı için eğitimin 60 bin Euro olduğunu belirtiyor: 18 yaşından itibaren lise mezunu olan ve sağlık şartları uyan herkes pilot olabilir. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü lise mezunlarına lisans veriyor ama havayolu şirketleri genelde üniversite mezunu pilot istiyor. 18 aylık temel, teorik ve pratik eğitimin ücreti 60 bin Euro. Ancak Çok iyi seviyede İngilizce bilmek şart. Çünkü havayolu şirketleri TOEFL seviyesinde İngilizce bilgisi bekliyor. Bu eğitimler bittikten sonra TIP (Type Raiting) denen pilotların çalışacakları havayolunda kullanacağı Boeing ya da Airbus uçaklara ilişkin verilen teorik ve simülatör eğitiminde ücreti 30-35 bin Euro civarında. Bu eğitimi havayolu şirketleri de veriyor benzer ücretleri ya peşin alıyorlar ya da pilotların maaşından kesiyorlar.”
“Bir yıllık kurs kontenjanları dolu”
Pilotluğa ilginin çok yüksek olduğunu söyleyen Zehra Köseoğlu 2015 Ağustos’a kadar tüm kurs kontenjanlarının dolu olduğunu belirtiyor: İki ayda bir 12 kişilik sınıflar halinde kurs açıyoruz. Yılda 75 ile 100 arası pilot bizden mezun oluyor. Bir uçağı uçurmak için minimum 11 pilot gerektiği göz önüne alınırsa açığın boyutu anlaşılır. Mezun pilotlar havayolu şirketlerinde ortalama 4 bin Euro maaşla ikinci kaptan olarak işe başlıyor. Tecrübeli ve uçuş saati yüksek kaptan pilotlar ise şu anda ortalama ayda 25 ile 30 bin lira arasında kazanıyor. Mühendisten İngilizce öğretmenine kadar bir çok kişi pilot olmak için bize başvuruyor.”
“Amerika’da eğitim daha ucuz”
Fuarda Türk uçuş okulları kadar Amerika, İngiltere, Yunanistan gibi ülkelerden gelen bir çok yabancı okulda Türk öğrenci arıyor. Florida Fort Pierce’te bulunan European Flight Train’in Genel Eğitim Müdürü ve Türk eğitmen pilot Mehmet Ali Çuhadar şöyle konuşuyor: “Türkiye’de ATPL eğitimleri çok pahalı. Amerika’da yakıt ve uçak bakımının ucuz olması nedeniyle fiyatlar daha düşük. Biz 12 ay uçuş eğitimi, gidiş-geliş uçak biletleri ve tüm konaklama masrafları için 62 bin dolar alıyoruz. Pilot adayları Florida’da havuzlu öğrenci evlerinde kalarak eğitim görüyor. Geçen dönem Avrupa’dan gelen 100 öğrencinin 10’u Türk’tü. Bu dönem de Türk öğrencilerden çok ilgi olduğu için Türkiye’ye geldik. Ben Michigan State Üniversitesi’nde Havacılık Bilimi okuduktan sonra pilotaj eğitimi gördüm. Şimdi Amerika’daki uçuş eğitmeni olarak 7 aydır uçuyorum.”
“Pilotaj eğiti için kredi alacağım”
İstanbul Aydın Üniversitesi Sivil Havacılık ve Kabin Hizmetleri Bölümü’nde okuyan Selin Seyis (21), “Bölümümü bitirip THY uçuş akademisine gitmeyi düşünüyorum. Özel kurslar çok pahalı. Ancak THY’ye giremezsem bankadan eğitim ücreti için kredi alarak yine de pilot olacağım. Çocukluktan beri uçaklara çok ilgim var. İlk bindiğimde büyülendiğim uçakları uçurmak istiyorum” diyor.
“Barbie yerine maket uçak”
Aynı üniversitenin uçak teknolojisi bölümünde okuyan Rabia Çelenk (19) ise, “Bölümüm bitince teknisyen olacağım. Ama ben pilotaj eğitime de alacağım. Dünyayı dolaşmak ve rahat bir hayat sürmek istiyorum. Küçüklüğümden beri arkadaşlarım Barbie bebeklerle oynarken ben maket uçak uçururdum” diye konuştu.
“Paraşüt kursuna da gideceğiz”
Fuara Eskişehir Sabiha Gökçen Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi’nden gelen 16 yaşındaki Mehmet Can yazar, Hakan Ürker, Arda Özaçoğlu ve arkadaşları heyecanla nasıl pilot olacaklarını konuşuyor: “Biz uçak bakımı bölümünde okuyoruz. Normalde uçak bakım teknisyeni olacağız ama hepimizin içinde pilot olma isteği var. Bazılarımız paraşüt kursuna yazılmak için 17 yaşını doldurmayı bekliyor. THY’nin pilotaj eğitimine KPSS ile aldığını öğrendik. THY Uçuş Akademisi’ne girmek istiyoruz. Pilotlar tüm dünyayı gezdiği ve çok yüksek maaşlar kazandığı için hepimizin hayalini kurduğu işi yapıyorlar.”
Not: Haberin 19 Ekim 2014 tarihli Vatan Gazetesi’nde yayınlanan hali buradan (http://www.gazetevatan.com/pahali-ama-sonu-guzel–688485-ekonomi/) okunabilir.