Soma’da yaşanan facianın ardından hayatını kaybeden ve işten çıkarılan toplam 2 bin 831 kişinin 41 milyon lira tutan kıdem tazminatları ödenmezken, kazanın yaşandığı madenin sahibi Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’nin ilçedeki esnafa olan yaklaşık 25-30 milyon liralık borcu da ödenmiyor. Soma Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hakan Işık, “KOSGEB kredilerinin geri ödemesi Temmuz’da başlıyor. Eğer ödeme yapılmazsa Soma’yı çok zor bir yaz bekliyor” dedi.
İLKER AKGÜNGÖR / VATAN HABER MERKEZİ
Soma’da yaşanan 301 madencinin hayatını kaybettiği facianın yıldönümünde ekonomisi dibe giden ilçeyi karanlık günler bekliyor. Kazanın yaşandığı madenin sahibi Soma Kömürleri A.Ş.’nin hesaplarına tedbir konulması yüzünden ölen 301 işçi ve bir SMS’le işten çıkarılan 2530 işçinin kıdem tazminatları yaklaşık 1.5 ay önce TBMM’de yasa çıkmasına rağmen ödenemedi. Şirket aynı sebeple 1 yıldır mal ve hizmet aldığı ilçe esnafına 25-30 milyon lira civarındaki borcunu da ödeyemedi. Soma esnafı Temmuz’da geri ödemesi başlayacak olan KOSGEB kredilerini nasıl ödeyeceğini kara kara düşünüyor.
Kıdem tazminatları ödenmedi
Türkiye Maden İşçileri Sendikası Ege Şubesi Sekreteri Yasin Karatay, “301’i vefat eden toplam 2831 kişi ve ailesi kıdem tazminatlarını bekliyor. Kazanın yaşandığı Eynez ve merkez maden Atabacası’ndaki işçilerin 41 milyon 84 bin lira kıdem tazminatı alacağı var. 1.5 ay önce çıkan yasaya göre el konulan mallar satılırsa ilk ödeme bize yapılacaktı. Ancak 20 Nisan’da TMSF’nin yapacağı ihaleden haber almak mümkün değil. Mallar satıldı mı, kaldı mı bilmiyoruz. TMSF’de cevap vermiyor” dedi.
25-30 milyon lira borç var
Soma Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hakan Işık, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’nin piyasaya bir yıldır yaklaşık 25-30 milyon lira arasında borcu olduğunu söylüyor: “Servisçiden otobüsçüye kadar bir sürü firmamızın 1 yıldır ödenmeyen borç yüzünden 25-30 milyon lira civarında şirketten alacağı var. Mahkeme şirketin hesaplarına yüzde 60 civarında tedbir koyduğu için ödeme yapılamıyor. Işıklar ve Atabacası’nda üretimnden kalan gelirle işçi maaşları ve sigortalar ödeniyor. Kazadan sonra bankalar kredileri 6 ay ötelemese ve KOSGEB destek kredisi gelmese çok kişi iflas ederdi. Şu ana kadar firmalar özvarlıklarını satarak idare etti ama bıçak kemiğe dayandı. Kömür üretimi azaldı, 3 bine yakın madenci işsiz kaldı. Mobilya, tekstil gibi harcaması ilk kesilen sektörlerin cirolarında yüzde 40’a yakın azalma var. Temmuz’da KOSGEB kredisinin geri ödemeleri başlıyor. Nasıl ödenecek kara kara düşünüyoruz. Ertelemelerini istedik ama KOSGEB ödemeleri ertelenmezse çok sıkıntıya girecek firma ve esnafımız var. Soma’yı çok sıkıntılı bir yaz bekliyor.”
“Şirket tedbir kararının arkasına sığınıyor”
Soma Kömür İşletmeleri A.Ş.’den en yüksek alacağı olan Soma Nakliyeciler Kooperatifi Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Aksoy ödeme yapılmazsa büyük mağduriyet doğacağını belirtiyor: “Bizim 5 milyon liradan fazla alacağımız var. Haciz işlemlerini başlattık. Şubat başında onlarla tekrar iş yapmaya başladık. Şubat’ta yapılan işin parasını ödediler. Ama kalan parayı alamazsak çok mağdur olacağız. Bizim gibi otobüsçüler de parasını alamıyor.” Kooperatifin avukatı Mehmet Aydın, “5 milyon liradan fazla alacak var. İcra takibi başlattık ama tahsilat konusunda bir ilerleme yok. Tedbir kararı dışında kalan elle tutulur sadece Soma ve Mersin’deki maden ruhsatları var. Onları satabilirsek borcu tahsil etmeye çalışacağız. Ancak şu an bunun da çok zor olduğu görünüyor. Şirket tedbir kararının arkasına sığınarak hiç bir şekilde ödeme yapmıyor” dedi.
Şirket binası satıldı mı?
Manisa Barosu Başkanı Ali Arslan ise “Şirketin içinin boşaltılacağı yönünde endişeliyiz. Şirketin İstanbul Levent’teki kullandığı binanın satışının yapıldığına dair bir duyumumuz var. Eğer kamu sorumlu bulunmazsa davalar kazanıldığında tazminat alamama ihtimali yüksek olacak.” diye konuştu.
NOT: Haberin 18 Mayıs 2015 tarihli Vatan Gazetesi’nde yayınlanan hali buradan (http://www.gazetevatan.com/soma-da-iflaslar-kapida-791865-ekonomi/) okunabilir.