Kış turizminin en gözde mekanı Uludağ, bir haftadır ölümlü kazalarla gündemde. Biz de ölümler üzerine ortaya atılan ihmal iddialarını yerinde tespit için hafta sonunu Uludağ’da geçirdik. İrili ufaklı 30 pistte vatandaş üst üste kayıyor. Çocuklar, büyükler, acemiler, profesyoneller hepsi bir arada. Üstelik koskoca Uludağ’da 30 piste sadece 6 güvenlik görevlisi bakıyor!
İLKER AKGÜNGÖR / VATAN HABER MERKEZİ
Kış turizminin ülkemizdeki en gözde yeri Uludağ bir haftadır ölümlü kazalarla gündemde. Ardı ardına yaşanan kazalar Uludağ’ın sorunlarını da tartışmaya açtı. Bu sorunları tespit için hafta sonunu Uludağ’da geçirdik. Vatandaşlar ve Uludağ’da iş yapan profesyoneller bir çok şeyden şikayetçi ve çözüm için adım atılmasını bekliyor. En sonda diyeceğimizi en başta söyleyelim; her türlü soruna rağmen Uludağ’da geçirilen bir hafta sonu çok eğlenceli ve iş hayatındaki gergin günlerin birikimini bir anda alıyor. Göz alabildiğine uzanan beyazlık ve üstü karla kaplı koyu yeşil çam ağaçları insana adeta bir doğa resminin içinde yaşadığı hissini veriyor.
Dağ yolu dar ve eski
Ancak tüm güzelliğine rağmen Uludağ sorunlarla boğuşuyor. Marmara’yı vuran kusursuz fırtına dağı da etkilemiş. Sorun yumağının ilk halkası dağa çıkan yol. 1930’lu yıllarda yapılan yol dar ve sadece karşılıklı birer arabanın geçişine izin veriyor. Yol yıpranmaya karşı bir çok yerde yapılan lokal onarımlarla ayakta durmaya çalışıyor. Dağdaki güvenlik görevlileri alternatif bir yol olmaması ve yolun dar olmasından çok şikayetçi. Bir araba yolda kaldığında 6 saat hiç yerinizden hareket etmeden arabada kalabiliyorsunuz.
Otopark ve kaldırım yok
Yolu aşıp 1. Oteller Bölgesi’ne geldiğiniz de size otel görevlilerinden önce karmaşa hoş geldiniz diyor. Otopark olmadığı için kafasına göre uygun yer bulan arabasını park etmiş. İnsanlara yürüyecek yer kalmadığı ve kaldırım olmadığı için herkes arabalara çalım atarak yürümeye çalışıyor. Zincir takmayan sürücüler de cabası. Hal böyle olunca buzda yapılacak hafif bir fren 47 yaşındaki Necla Aladağ’ın geçtiğimiz hafta bir arabanın altında kalarak hayatını kaybettiği gibi geri dönüşü olmayan kazalara yol açıyor. Kiminle konuşursanız konuşun lafa önce otopark sorunuyla başlıyor.
Tuvalet bile yok
Peki içerideki hizmetler yeterli mi? Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Uludağ’a gelen her arabadan 10 TL, minibüsten 20 TL ücret alıyor. Araç ebadı büyüdükçe ücret artıyor. Ancak içerde vatandaşın ihtiyacını giderebileceği bir tuvalet bile yok. Otel tuvaletlerini kullanmak isterseniz 2-3 lira ücret ödemeniz gerekiyor. Kayak Öğretmeni Yahya Karabaş, Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün 2013’te Uludağ’a girişlerden 7 milyon TL kar ettiğini ancak karşılığında gözle görülür bir hizmet yapılmadığını söylüyor.
“Kazaları öngördük”
1. Oteller Bölgesi meydanında bulunan Kayak ve Snowboard Öğretmenleri Derneği’nin kapısını çalıyoruz. İçerde Başkan Yahya Usta, Asbaşkan Yahya Karabaş ve hocalarla sohbet ediyoruz. Usta ve Karabaş, “Kazaları öngörüp valilikte yapılan koordinasyon toplantısında dile getirmiştik. Ancak yine de denetimler yetersiz kaldı.7 yaşındaki Elif Uymuşlar’ın hayatını kaybettiği kızak kazasının olduğu yerde yıllar önce 16 yaşında bir lise öğrencisi daha ölmüştü. Bize yetki verildiği takdirde pistleri ve doğru kullanımı belirleriz. Bölgede bir ‘Dağ Yönetim Birimi kurulmalı. Bölgedeki coğrafi yapıyı en iyi bilen kişiler olarak başında biz olmalıyız, otelciler değil. Ama kazalardan sonra Vali Yardımcısı Eyüp Sabri Kartal başkanlığında yapılan koordinasyon toplantısına çağırılmadık bile. Toplantıda bize görev verilmiş ama çağırmaya gerek görmemişler” diyor.
Kazadan sonra çelik tel
Küçük Elif’in hayatını kaybettiği pist tahsisli bir alan değil. Aynı yamacın karşısında güvenlik önlemleri alınmış tahsisli bir kızak pisti daha var. Orada da insanlar dereye doğru kayıyor ama önlem alındığı için kaza yaşanmıyor. Elif Uymuşlar’ın hayatını kaybettiği herkesin gözü önündeki kaçak pist ise kapatıldığı gibi yamaç ve çevresi çelik tellerle çevrelenmiş. Fırtına yüzünden gelen sayısının az olduğu belirtiliyor. Bursa’dan Uludağ’a çıkan 9 km’lik teleferik kapatıldığı için günübirlik gelen sayısı çok düşmüş. Ama otellerde boş yer yok. İki oteller bölgesinde en az 25 bin kişi var. Uludağ’ı en çok gelen Arap turistleri görmek için bile köşe kapmaca oynuyoruz. Kayakçıları pist başına götüren teleski ve telesiejlerin hiç biri çalışmıyor. Fırtına yüzünden sık sık tipi yaşanıyor.
Üst üste kayıyorlar
Uludağ’da 35 otel, 18 mekanik tesis (Telesiej, teleski) ve irili ufaklı yaklaşık 30 pist bulunuyor. Yaklaşık 8 bin yatak kapasitesi olan Uludağ’da şu ana kadar pistte yaralanmalı ya da ölümlü bir kaza yaşanmadı. Yaşanmadı ama bu şartlarda kaza olmaması da mucize. Bölgedeki en büyük pist alanı olan ve 3 pistin yan yana bulunduğu 1. Bölge pistinde acemiden usta kayakçıya, yayadan pisti merak ettiği için çıkana, selfie çekenden Instagram’da en çok ‘like’ alacak fotoğrafı için çabalayan dahil herkes pistin içine girmiş. Tabiri caizse insanlar üst üste kayıyor. Pist başında ders alanlara devamlı birileri çarpıyor. Hocalar hem kayak öğretmek hem de öğrencilerini korumak için olağanüstü çaba harcadıklarını söylüyor.
“30 piste 6 güvenlikçi bakıyor”
Pistle ilgili sorun bu kadar değil. Kayak Öğretmenleri Derneği Başkanı Yahya Usta pistlerdeki karmaşayı ve yaya çıkmasını önlemek için alınan önlemi şöyle anlatıyor: “Jandarma bölgedeki asayiş olaylarına bakıyor. Uludağ’da irili ufaklı 30 pist var. Tüm pistlere toplam 6 özel güvenlik görevlisi bakıyor. Üçünün maaşını dernek olarak biz, diğer üçünü ise UYB (Uludağ Yatırımcılar Birliği) ödüyor. Tabii bu kadar özel güvenlikçi yetersiz olduğu için her gün en az 20-25 öğretmen arkadaşı gönüllü olarak elimizden geldiği kadar güvenliğe destek olması için görevlendiriyoruz. Ama yeterli değil. Milli Parklar kazanılan paralardan en azından pist güvenliği için bir kaynak ayırmalı. Her otel pistler için en az 4 özel güvenlik görevlisi sağlamalı.”
Pist dışında kayanlar
Bir diğer sorunu ise güvenliği takmayanlar oluşturuyor. Kayak milli sporumuz değil ama güvenliği önemsememek neredeyse ata sporu olmuş durumda. Her pistin ağlarla ayrılan kısımları dışında kayan bir çok kişi var. Burada kayanlar karlar ezilmediği için her an kara saplanabilir ya da temizlenmeyen bir kaya ve buz kütlesine çarpabilir. Bunun dışında pist başında sırt üstü kafasıyla arkasına bakarak insanların arasından kayan çocuklar bile gördüm. Bir süre fotoğraf çekmek için bekledim. Bir Allah’ın kulu uyarmayınca mecburen görev bilip ufaklıkları ebeveynlerin yanına gönderdim. Böyle bir kazanın ihtimali bile korkutucu. Piste normalde yayaların çıkması yasak. Ancak yapılan anonslara rağmen pistin için yaya kaynıyor. Hatta yaklaşık 15 kişilik bir grup bütün kayganlığına rağmen azmedip pistin ortasına kadar yürüyerek çıkıp fotoğraf bile çektiriyor. Bu sırada kayan bir çok kişi ise kaza yaşamamak için ya bekliyor ya da grubu sonradan fark ettiği için olabilecek en hafif düşüşü yapmaya çalışıyor.
“Pist polisi şart”
Kayak öğretmenleri otellerin Snow Truck denen kar ezme araçlarıyla pistlerdeki karı her gece ya da sabahtan istenildiği gibi ezmediğini belirtiyor. Emniyetsiz olan ezilmemiş karda bir çok kaza yaşanabilir. Başkan Yahya Usta, “Avrupa’da pistler iyileştirildiği için halı gibi. Bir karış kar yağdığında kayılabiliyor. Bizde bazı pistlerin ortasında su deposu, adam boyu kadar kaya, hatta çukur bile var. Pistler iyileştirilmediği için en az 1 metre kar yağmadan kimse kayamıyor” diyor. Yahya Usta pistlerdeki çözüm için ilk şartın acemi ve usta kayakçıların pistlerinin ayrılması olduğunu söylüyor. Bir diğer önemli önlem ise pist polisi. Avrupa’daki bir çok kayak merkezinde bulunan pist polisleri hatalı ya da hızlı kayana, piste giren yayaya, güvenlik kurallarını ihlal edenlere ceza kesiyor ve benzer davranışların sürmesi halinde pistte kaymaktan men ediyor.
Fiyatlar yüksek
Başta da dediğimiz gibi Uludağ her soruna rağmen çok güzel. Dağa gelmek isteyenlere küçük bir rehber yardımcı olabilir. Bodrum beachleri kadar olmasa da Uludağ’da da fiyatlar hayli yüksek. Kafelerde bir fincan çay ya da kahve 10 TL, bir sucuk-ekmek ve kola ise 30 TL. İki kişinin yemek ücreti ise ortalama 220 TL civarında. Arap turistler bile fiyatların yüksekliğinden yakınıyor. Bir kişi bir saatlik kayak dersi 140 lira. Kişi sayısı arttıkça kayak dersinin fiyatı düşüyor. Günlük kayak ekipmanı (Kayak, ayakkabı, baton) 30 ile 40 TL arasında, kayak kıyafetleri ise 20 ile 30 TL arasında kiralanabiliyor. Kızaklar 1 saat için 20 TL’ye kiralanabilirken, 1 saat kar motoruna binmek isteyenler 100 ile 150 lirayı gözden çıkarmak zorunda.
NOT: Haberin 2 Şubat 2015 tarihli Vatan Gazetesi’nde yayınlanan hali buradan (http://www.gazetevatan.com/uludag-da-saglam-kaymak-mucize–723145-gundem/) okunabilir.